İngiliz basınında yer alan “her gün bir aspirin kullananlarda ölüm riski artıyor” haberlerinden sonra aspirin kullananların kafası karıştı. Peki aspirin nasıl kullanılmalı ve kullanırken nelere dikkat edilmeli?
Çalışmaya göre; İngiltere'deki yaşlıların yüzde 40'ı kalp krizi ve felç riskini azaltmak için her gün bir aspirin kullanıyor. İngiliz basınında yer alan haberde ise aspirinin, yılda 3 binden fazla kişinin ölümüne yol açtığı belirtiliyor.
Türkiye'de aspirinin doğru kullanılıp kullanılmadığını araştırılacak. Araştırmaya, 14 ilden 20 hastanede çalışan 30 kardiyolog dahil edildi.
Özellikle kalp ve damar hastalarının kullanması gereken kan sulandırıcılarla ilgili olarak her geçen gün yeni çalışmalar yayımlanıyor. Demet Demirkır’ın haberine göre, 47 araştırmanın sonuçlarını analiz eden bir çalışma; düşük dozda aspirin kullanmanın hem hastalık riskini azalttığını hem de kansere bağlı ölüm riskini yüzde 20 oranında düşürdüğünü gösteriyor. Başka araştırmalara göre ise tedaviye aspirin eklemek, hamilelik şansını yüzde 35 oranında arttırıyor.
Peki, her gün aspirin kullananlarda ölüm riskinin arttığı iddiaları doğru mu? Aspirin hangi durumlarda kullanılırsa zararsız olur? Uzmanların yanıtları şöyle:
"KALP KRİZİ GEÇİRENLER İÇİN ASPİRİN OLMAZSA OLMAZ"
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Turfan: Aspirin, kalp krizi geçirmiş hastaların olmazsa olmazı. Aspirin kullanımını özellikle kalp krizi geçiren hastalarda öneriyoruz. Hastanın tekrar kalp krizi geçirme riskini azaltıyor. Çünkü aspirin, kandaki pıhtılaşmayı sağlayan hücrelerin birbirine yapışmasını engellediğinden kandaki pıhtılaşmayı da azaltıyor. Eğer, hastanın risk faktörü yoksa tabi ki her ilaç gibi aspirinin de zararı vardır. Ama kalp krizi geçirdiyse ve stent takıldıysa aspirin kullanması gerekmektedir.
Öte yandan kalp krizi geçirmemiş hastalarda ise koruyucu etkisi bulunduğuna yönelik de araştırmalar var.
"ŞİKAYET OLMADAN KULLANILMASI SAKINCALI"
Nöroloji Uzmanı Yrd. Doç. Figen Yavlal: Aspirin, beyin ve damar tıkanıklıklarında ilk tercih ettiğimiz ilaçlardan. Hem koruyucu tedavide hem olay esnasında kullandığımız bir ilaç. Damarlardaki pıhtıyı eritmeye ve damarı açmaya yardımcı görevi görüyor. Ama kişinin hiçbir şikayeti olmadan kullanması sakıncalıdır. Sık kullanımı mide kanamasına neden olabilirken yüksek dozları beyin kanamasına neden olabilir.
"MİDE KANAMASINA NEDEN OLABİLİR"
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ahmet Asım Hocaoğlu: Aspirini genellikle eklem romatizmalarında ateş düşürücü görevinde kullanıyoruz. Ama şikayeti olmayanlara mide ülseri ve mide kanamalarına neden olabileceğinden önermiyoruz. Unutmamak gerekiyor ki aspirin de bir ilaçtır. Koruyucu görevde kullanılmamalıdır.
"ASPİRİN, BAZI KADINLARDA GEBELİK ŞANSINI ARTIRIYOR"
Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Cengiz Sağıroğlu: Düşük doz aspirin kullanımı bazı kadınlarda gebelik şansını yükseltiyor. Daha önce düşük veya doğum öncesi gebelik kaybı hikayesi olan kadınlarda yüksek miktarlarda enflamasyon (yangı) proteinlerinin olduğu tespit edildi. Araştırmacılar aspirinin bu proteinleri hedef alarak etki gösterdiğini saptadı. Ayrıca enflamatuvar (yangısal) hastalıkların kısırlığa veya gebelik komplikasyonlarına neden olduğu da ortaya kondu. Aspirinin antienflamatuvar (yangı önleyici) mekanizması eskiden beri bilinmektedir. Düşük doz aspirinin gebe kalma şansını ve canlı doğum oranlarını artırıcı etkisi olduğu klinik araştırmalar sonucu tespit edilmiştir. Fakat düşük doz aspirin kullanımının gebelik planlayan veya devam eden gebeliği olan her hastaya tavsiye edilmesi için henüz yeterli klinik çalışma yoktur. Öte yandan yüksek doz aspirin kullanımının düşüğe ve daha pek çok gebelik komplikasyonlarına da neden olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
ASPİRİNİN FAYDALI OLMADIĞI AÇIKLANMIŞTI
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Biteker, aspirinin, damar tıkanıklığı olduğu tespit edilen hastalarda ömür boyu kullanılması gereken bir ilaç olduğunu belirterek, "Yapılan birçok çalışma ile kalp-damar hastalığı olan, kalp krizi geçirmiş, balon- stent tedavisi yapılmış veya koroner by-pass operasyonu geçirmiş erkek ve kadınlarda, aspirinin tekrarlayan olayları önlemede yararlı olduğu ortaya konulmuştur.
Kalp damar veya beyin damar hastalığı geçirmiş kişilerin, herhangi bir engelleyici durumu yoksa, düşük doz aspirini ömür boyu kullanması tavsiye edilmektedir.
Damar tıkanıklığı olmayan insanlarda aspirin kullanılıp kullanılmayacağı konusu net değildir. Aspirin, kan sulandırıcı bir ilaç olması sebebi ile mide ve beyin kanamasına sebep olabilmektedir.
Geçtiğimiz günlerde, Almanya'nın başkenti Münih'te yapılan Avrupa Kardiyoloji Kongresi'nde bu konuda yapılmış 2 büyük çaplı çalışma yayınlanmıştır. Bu 2 çalışmada, toplamda yaklaşık 28 bin hasta değerlendirilmiş ve gerek şeker hastalarında gerekse de kalp damar tıkanıklığı gelişme ihtimali açısından orta riskli olan hastalarda aspirin kullanımının net olarak faydası olmadığı ortaya konulmuştur" diye konuştu.